時 制

英語の進行形や完了形に当たる形はエスペラントにもあります。

進行形
estas skribanta(j) (am, are, is writing)
estis skribanta(j) (was, were writing)
estos skribanta(j) (will be writing)
(注) -j が付くのは主語が複数形の場合

完了形
estas skribinta(j) (have written)
estis skribinta(j) (had written)
estos skribinta(j) (will have written)

このような形を複合時制といいますが, 多くの場合 nun(now), jam(already), j^us(just) などの副詞の助けを借りたり, または文脈に頼ることによって, 複合時制の代わりに -as, -is, -os を使っていいます。

Mi nun skribas leteron.(= Mi estas skribanta ...) (I am writing a letter.)
Mi j^us skribis leteron.(= Mi estas skribinta ...) (I've just written a letter.)


実際に -as, -is, -os がどのように使われるかを考察してみましょう。

-as が使われるのは次のことを表す場合:

現在継続中の動作, 状態
Mi ludas gitaron.(= Mi estas ludanta ...) (I'm playing the guitar.)
S^i estas felic^a. (She is happy.)

(注) 1回きりの動作を表す場合 -as を使えない動詞があります。詳しくはここをクリックしてください。

現在の習慣, 反復
Mi ellitig^as je la sepa matene. (I get up at seven in the morning.)

(注) 現在の反復的動作ばかりでなく, 人格や技術, 芸などの巧拙, 職業なども表します。
Li tenas sian vorton. (He keeps his word.)
S^i nag^as rapide. (She swims fast.)
S^i instruas la anglan lingvon. (She teaches English.)

時に関係のない真理
Du kaj tri faras kvin. (Two and three make five.)
Silento estas konsento.(Proverbo) (Silence gives consent.)(Proverb)

歴史的現在(フィクションを含む)
Cezaro transiras la Rubikonon kaj eniras en Italion. (Caesar crosses the Rubicon and enters Italy.)

脚本のト書き
Bernardo venas. (Bernard comes in.)

引用
Paskalo diras ke la homo estas kano pensanta. (Pascal says man is a thinking reed.)

判決文, 宣言文
Per c^i tio mi deklaras la malfermon de la olimpikaj ludoj. (I hereby declare the opening of the Olympic Games.)

過去から続いていて, 発話の時点以降も継続する動作, 状態
Mi log^as c^i tie dum dek jaroj. (I've lived here for ten years.)


-is がが使われるのは次のことを表す場合:

過去の動作, 状態
Mi lin vizitis. (I called on him.)
Mi estis malfelic^a. (I was unhappy.)

過去の習慣, 反復
Li kutime ellitig^is je la sesa. (He usually got up at six.)

過去から続いていて発話の時点で終わる動作, 状態
Mi neniam rimarkis tion g^is nun. (I never noticed that until now.)
Mi atendis vin dum tridek minutoj. (I've been waiting for you for thirty minutes.)

過去のある時点を基準にして, そのときまでに完了した動作, 状態(estis -inta[j] の代用)
Kiam li venis hejmen, s^i jam mortis.(= s^i estis mortinta) (When he came home, she had already died.)
Mi ricevis la libron kiun mi mendis de la libroservo.(= mi estis mendinta ...) (I received the book I had ordered from the book service.)

過去のある時点を基準にして, そのとき継続中の動作, 状態(estis -anta[j] の代用)
Kiam mi vizitis lin, li ludis gitaron.(= li estis ludanta ...) (When I called on him, he was playing the guitar.)

現在までに完了した動作の結果が現在に及んでいる状態(estas -inta[j] の代用)
La pluvo c^esis.(= La pluvo estas c^esinta.) (The rain has stopped.)


-os が使われるのは次のことを表す場合:

未来の動作, 状態
Mi venos vidi vin morgau~. (I'll come and see you tomorrow.)

未来の習慣, 反復
Eble li ripetos la saman eraron. (Perhaps he'll repeat the same mistake.)

未来のある時点を基準にして, そのとき継続中の動作, 状態(estos -anta[j] の代用)
Ni ludos futbalon la tutan posttagmezon morgau~.(= Ni estos ludantaj ...) (We'll be playing soccer all afternoon tomorrow.)

未来のある時点を基準にして, そのときまでに終わっている動作, 状態(estos -inta[j]の代用)
Mi finos mian hejmtaskon g^is vi revenos. (= Mi estos fininta ...) (I'll have finished my homework by the time you come back.)

戻る。